به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «هشجین نیوز»، مراسم استقبال از نوروز در دیار هشجین، از یک ماه پیش از لحظه تحویل سال، با شور و حالی وصف‌ناشدنی آغاز می‌گردید. کودکان و نوجوانان با انجام بازی‌های بومی و مرسوم، همچون «تخم‌مرغ‌بازی» (یومورتا اویناماخ)، «گردو‌بازی» (موللادّی)، «آشیق»، «انزلی»، «قییش ویردی» و دیگر بازی‌های دلنشین، فضای روستا را سرشار از نشاط و شادمانی می‌کردند. این شور و هیجان تا زمانی که نخستین جوانه‌های «نوروز گلی» و «قارچیچگی» از دل خاک سر برنیاورند و نوید حلول جشن دگرگونی طبیعت را ندهند، ادامه می‌یافت.

آیین‌ها و سنت‌های دیرینه هر سرزمین، یادگارهایی گران‌بها از گذشته‌های دور مردمان آن دیارند. سنت‌هایی که سینه به سینه از اعماق تاریخ تا به امروز رسیده‌اند. نوروز و نوروزنامه‌خوانی، یکی از ماندگارترین این سنت‌هاست که همچون هزاران سال پیش، در زندگی ایرانیان، به‌ویژه مردمان آذربایجان، جلوه‌گر است. مردم روستاهای شهر هشجین، به‌خصوص روستای نمهیل، هر ساله با فرارسیدن اول اسفندماه، مراسم سنتی نوروزنامه‌خوانی را در کوچه‌های این روستا برگزار می‌کنند. در این مراسم، کودکان روستا در شب‌های نخستین ماه نوروز، به در خانه‌ها رفته و با خواندن نوروزنامه و شادباش فرارسیدن ماه نوروز، از صاحب‌خانه هدیه می‌گیرند.

**بهار آمد، بهار آمد، خوش آمد**  

**علی با ذوالقار آمد، خوش آمد**  

**سیزون بو تازه بایراموز مبارک**  

**گونور، هفتوز، آیوز، ایلوز مبارک**  

**وئرون مژده یئتیشدی عید سلطان**  

**گوزَلّشدی تماماً باغ و بستان**  

**بهارون مژده سین وئردی اوشاقلار**  

**آخوب سو چشمه‌لردن ایشدی باغلار**  

**یاشیلّاشدی چمن، گولَّشدی داغلار**  

**وئرون مژده یئتیشدی عید سلطان**  

در دومین چهارشنبه اسفندماه، که به «کول چرشنبه» موسوم است، کدبانوی خانه، وسایل و لوازم منزل، از جمله فرش، گلیم، لباس‌ها و ظروف را شسته و حیاط، کوچه و گذرها را آب‌پاشی و جارو می‌کند. دیوار اتاق‌ها و ایوان‌ها نیز غبارروبی می‌شود. مردان نیز پشم و دم گوسفندان را قیچی می‌کنند و پسران دم‌بخت به سلمانی‌ها رفته و سر و صورت خود را آراسته می‌سازند.

سومین چهارشنبه اسفندماه، «گول چرشنبه» نام دارد. چند روز پیش از آغاز آن، مردان و زنان سوار بر چهارپایان خود، برای تهیه خاک سفید، که در اصطلاح محلی به آن «آلاوا» گفته می‌شود، به محل‌هایی معروف به «آلاواچاریخ» رهسپار می‌شوند. خاک سرخ نیز از نزدیکی محل سکونت خود تهیه می‌کنند. با فرارسیدن روز «گول چرشنبه»، زنان و دختران، دیوارهای بیرونی خانه را با گلی که از خاک سرخ و کاه ساخته می‌شود و در اصطلاح محلی «قیزیل پالچیخ» نام دارد، گل‌کاری می‌کنند. همچنین با خاک سفید، دیوارهای داخلی منزل را رنگ‌آمیزی می‌کنند که به این کار «سووآماق» گفته می‌شود. شور و شوقی خاص همراه با شادمانی و نشاط در میان مردم برپا می‌شود و همگان بی‌صبرانه منتظر جلوه‌های کهن و باستانی نوروز می‌مانند.

چند روز مانده به آخرین چهارشنبه سال، موقع آماده‌سازی سبزه برای سفره‌های هفت‌سین فرا می‌رسد. مردان و حتی کودکان از صبح تا غروب به صحرا رفته و برای تدارک آتش چهارشنبه‌سوری، علف‌های خشک (چیرتیخ، کولَش، گَوَن، بیان و …) را جمع‌آوری می‌کنند.

آیین نوروزنامه‌خوانی که به زبان محلی ترکی از حنجره سالخوردگان به گوش می‌رسد، با این مضمون است:  

**«شُکر ای خدا گئچدی زمستان، گلدی موسم باغ گلستان»**  

**«چمنلر اولدی سبز گلستان»**  

**«ای خانه صاحب از در کلان، اوشاقلار سوزه گوندَری سلام»**  

**«دئیون بایراما چوخ وئرون زینت، رهبر ایران اولسون سلامات»**  

**«سوزون بایراموز اولسون مبارک، به حق طه یاسین تبارک»**  

و ابیاتی که پشت سر هم در کوچه‌ها تکرار و ادامه می‌یابد:  

**به حق یاعلی آقای قنبر**  

**وصّی مصطفی، شیر و غضنفر**  

**کمگ اولسون سوزه ساقی کوثر**  

**بهار آمد، بهار آمد خوش آمد**  

**سوزون بو تازه بایراموز مبارک**  

**ایلوز گونوز، گونوز هفتوز مبارک**  

این رسم دیرینه، نیم‌روزی در روستای نمهیل برگزار می‌شود و اهالی به دنبال نوروزخوانان، پشت سر هم در کوچه‌ها حرکت می‌کنند و عطر و بوی نوای نوروزی همه جا را فرا می‌گیرد. در این فصل، که سوز و سرما همه جا را فرا گرفته است، این آیین‌های سنتی، علاوه بر دلگرمی و امیدبخشی به مردم، شادی و نشاط را در آستانه نوروز برای اهالی به ارمغان می‌آورند.

از ویژگی‌های ارزشمند این رسوم، انتقال سینه به سینه آن در شهرستان خلخال است. در دیگر روستاهای این شهرستان نیز، این رسوم از ده روز مانده به عید نوروز آغاز شده و در هر روستا با رسم و رسومات خاصی برگزار می‌شود. پس از این مراسم، خانواده‌ها در روستاها، خانه‌های خود را برای استقبال از مهمانان نوروزی آماده کرده و مقدمات نوروز را فراهم می‌کنند.